ეგვიპტის წილი ნილოსი ე.წ. ზემო ეგვიპტეში იწყება და ჩრდილოეთის მიმართულებით, ალექსანდრიისაკენ მიედინება. მეხსიერებას ჯერ კიდევ ისტორიის წიგნებიდან შემორჩა ეპითეტები მსოფლიოს უდიდეს მდინარეზე: ეგვიპტის სიცოცხლის ხაზი,  ნაყოფიერების წყარო, უძველესი ცივილიზაციის აკვანი და აშ.

ისე მოხდა, რომ ეს მდინარე საკმაოდ ბევრჯერ გადავკვეთე და გადმოვკვეთე; ნავით, გემით, ხიდზე მანქანით. პირველად ქაიროში ვნახე „დიდი მდინარე“ და მასზე მოსრიალე ხმაურიანი ფალუკა ნავები, ტივტივა ღამის კაბარეები და სანაპიროზე (კორნიშზე) ჩამწკრივებული უზარმაზარი მაგნოლიები.

მერე ძალიან საინტერესო ხალხთან ერთად წავედი კრუიზში. თანაც ორჯერ.

ეს „კრუიზში ვიყავი“ ისედაც ბურჟუაზიულად ჟღერს და ის, რომ ორჯერ ვიყავი კრუიზში, უკვე გარკვეული იარლიყს “მიჩალიჩებს”, თანაც უნდა ვაღიარო, რომ გემბანზე იყო ის ყველაფერი, თან რომ ახლავს ბურჟუაზიული ცხოვრების ყოველდღიურობას: ზღვის პროდუქტების ბარბექიუც, შოკოლადის მუსიც, ხედიც უძველეს ტაძრებზე და ვაშლის არომატიანი ყალიონიც. სამაგიეროდ არ ყოფილა შამპანური. რაც მაძლევს იმედს, რომ ჩემი მემარცხენე მეგობრები საბოლოოდ არ ჩაიქნევენ ჩემზე ხელს, როგორც ბურჟუაზე.

ნილოსის კრუიზების ბევრნაირი სახეობა არსებობს, 4დღიანი, 7დღიანი, 10დღიანი, ორკვირიანიც კი. მდიდრული, ბიუჯეტური, სტანდარტული, იმნაირი, ამნაირი. თუმცა მთავარი აქ მდინარის აქეთ-იქეთ განლაგებული ძველი ეგვიპტური ცივილიზაციის ნაკვალევის მონახულებაა და ის შეგრძნებაა, რომ ეგვიპტეს მხოლოდ ერთი ადგილის გასარუჯად არ ჩამოაკითხე (უკვე მეოცედ).

ჩემთვის კრუიზი  წითელი ზღვის სანაპიროდან  დაიწყო. ასე:  დეკემბრის თბილისური სიცივესაგან გარიდებული უკვე ორი დღეა ვწევარ ჰურგადის 5 ვარსკვლავიანი პლაჟის ფუმფულა შეზლონგზე, ქვევით ჩაცურებულ ტერფს ოქროსფერი ქვიშა მითბობს, ყურებში ჩამესმის ზღვის შარიშურები და წინასწარ ვდნები ბედნიერებისაგან, რადგან ვიცი, ხვალ სკოლიდან ნაოცნებარი კრუიზი იწყება.

წარმოიდგინეთ, რომ გემზე არც მზეზე გარუჯვა მომაკლდება და არც მზის ჩასვლა-ამოსვლების ხედები. გემბანზე გადასარევი აუზია, კოქტეილ-ბარიც, ჯუჯა პალმებიც, ნაშუადღევის ჩაიც, საღამოს შოუც და მოკლედ, მთელი ამბები. ჩემნაირი მაწანწალასათვის ჯეკპოტია ეს ტური: უძველესი ცივილიზაციის ქალაქებს რომ ათვალიერებ და თან მზეზე ირუჯები –  რა უნდა ჯობდეს ამ მოცემულობას?

მაშ ასე, კრუიზს დავიწყებთ ასუანიდან და ჩავუყვებით ლუქსორისაკენ.

მოგვაკითხა მასპინძელმა გიდმა და კომფორტული ავტობუსით გავეშურეთ ასუანისაკენ. სწორედ იქ შევსახლდები გემის კაიუტაში (როგორი კაპიტან გრანტულია). გზა უდაბნოს გავლითაა, გრძელია, მაგრამ ძალიანაც არ დავქანცულვარ, რადგან დროდადრო ვაჩერებთ, ფოტოებს ვიღებთ, ვერთობით. გამომრჩა მეთქვა, რომ მეგობრებთან ერთად „ვიკრუიზე“, ასე რომ, აქ გამოფენილი ზოგიერთი ფოტო სწირედ მათი გადაღებულია.

პირველი გაჩერებაა საფაგა. რიკოთზე რომ კაფეებია, მსგავსი კაფეს ახლოს, გაჩერებაზე დაგხვდნენ ბედუინი ბავშვები. პატარა, ჩადრიანი გოგონები გადაპრანჭულ პატარა ჩოჩორზე იყვნენ შემოსკუპებული. არ იფიქროთ მოწყალებას ითხოვდნენ… როგორც წესი, ისინი თავიანთ დედიკოებთან ერთად ტურისტებისათვის პოზიორებენ და ამ სანახაობაში ზოგჯერ ფულით ჯილდოვდებიან. ბავშვებს, ცხადია, ტკბილეული და სასუსნავები უფრო ახარებთ, თუმცა დედები სხვანაირად ფიქრობენ და დაჟინებით ითხოვენ გასამრჯელოს გინეიში (ეს ეგვიპტურ-არაბულად ფუნტს ნიშნავს).

ფულს ცხადია, პრინციპულად არ ვაძლევ. არ ვარ გულქვა, მაგრამ ბავშვებს ფული არასოდეს უნდა მისცე. ავტობუსიდან ვიღებ ჩემს ე.წ. “ბრექფასტ ბოქსს” და სენდვიჩიან, ხილიან, კროასანებიანად ვაძლევ. დედა ჯერ გაწბილებული მიყურებს, მერე ესეც არ დავკარგოო და სახედარზე გადაკიდებულ ხურჯინში ტვირთავს. ჩვენ ვსხდებით ავტობუსში, გზას განვაგრძობთ, მაგრამ ბავშვების თვალები არ მტოვებს. შავი, კვარკვალა, ნუშისებური – გეგონება ფანქარშემოვლებულიაო, დახატული „კუკლები“.

ავტობუსის ფანჯრიდან ხან ბორცვები გამოჩნდება, ხან პალმები და ბარხანები, ხანაც სოფლები უცნაური ქოხმახებით. მზის ამოსვლისას უდაბნოში მგზავრობა თავისებული თავგადასავალია უკვე. ვიკეთებ ყურსასმენს, მაღალ ხმაზე ვრთავ აღმოსავლურ მუსიკას (Umm Kulthum) არის ასეთი მომღერალი შავ-თეთრი ეგვიპტური ჩანაწერებიდან (ეგვიპტეში ცხოვრების დროს შევიყვარე) და რომ არა მცირე სიცივე ავტობუსშიც და გარეთაც, ლამის ტრანსში ვინაცვლებ. ეს მიდამოები ეგვიპტეში გამოირჩევა ყველაზე კონტრასტული ტემპერატურებით. ღამით შესამჩნევად აცივდება,  დღისით შესამჩნევად დაცხება. ასე რომ, სამოგზაუროდ აქ წამოსულ ჩემნაირ ჭკვიანებს დუტის ქურთუკი და საცურაო კოსტიუმი ერთდროულად უდევთ ბარგში. თუ სახლში დაგრჩათ, შარფები გამოგადგებათ.

უდაბნოდან შევდივართ უცნაურად ხასხასა მწვანე ქალაქში.

ქენა (Qena) საგუბერნიოს ადმინისტრაციული ცენტრია და სწორედ აქ გვხვდება პირველად ნილოსი, რომელიც მზის გულზე ლივლივებს. სანაპიროებზე ფინიკის პალმების და სხვა აქაური ხილის ბაღები მოსჩანს. უკვე დიდი ხანია ეგვიპტეში არაფერი მაკვირვებს, მაგრამ ქენაში შუქნიშანი კიდია და რატომღაც ანათებს კიდეც – წითლად ან მწვანედ. სამანქანო მოძრაობა ამ ქვეყანაში ცალკე სტატიაში ბარაქიანად გასაშლელი თემაა, თუმცა ახლა შორს წაგვიყვანს. მკვახე ბანანის კუნწულებით დატვირთული სატვირთო მანქანები სარისკოდ დაქრიან, ფოტოს გადაღებას კი არა, თვალის მოკვრას ძლივს ვასწრებ. ვფიქრობ, იქნებ მკვახე ბადრიჯანია ეს და არა ბანანი.

გზა კი არ მთავრდება. გავდივართ სხვა პატარ-პატარა ქალაქებს, სოფლებს, ვხედავ უკიდეგანო სილამაზესაც და სიღატაკესაც. გოადან ჰამპისკენ გზაზე მაქვს ნანახი ხოლოდ ასეთი ღატაკი რეალობა და კიდევ კინოში… რა ქალაქია არ ვიცი, მაგრამ ავტობანის გაყოლებაზე რაღაც არხები (ჩვენებურად „კანაო“) მიუყვება, სადაც ხან პატარა სახედარია ჩამდგარი და ყურებს აბარტყუნებს, ხანაც აქაური ბავშვები.

უცბად ხავილი აღმომხდება, არიქა ნიანგი დავინახეთქო და მთელი ავტობუსი იმ მხარეს აწყდება. აბა, აბა, სად?! მაჰმუდი, რომელიც ჩვენი გიდიცაა, მეგობარიც და პატრონიც ამ გადაკარგულში, მამშვიდებს, ნუ გეშინია ნილოსის ნიანგები აქ არ არიან, ეგ მოზრდილი ამფიბიაა, ლამის მოშინაურებული ჰყავს ოჯახებსო.

ვმშვიდდები. როგორც მაჰმუდი ამბობს და ინტერნეტიც ეთანხმება, ნილოსის ნიანგების პოპულაცია იძულებით გადანაცვლებულია ნასერის ტბაში, რომელიც ეგვიპტისა და სუდანის საზღვარზეა გაწოლილი. იქაა 1960-იან წლებში აგებული ასუანის კაშხალიც. ჩავალ ადგილზე და შევამოწმებ.

გზას ვაგრძელებთ და პატარა ქალაქში გავდივართ. ღარიბი, რუხ გალაბეაში შეხვეული მშრომელი ფერმერების ხილით და ბოსტნეულით დატვირთული ურმები ხან აქედან ჩაგვივლის, ხან იქედან. ბავშვები ხელს გვიქნევენ და გვიღიმიან.

ჩავედით ასუანში. ამ საგუბერნიოშია ეგვიპტის ყველაზე დიდი კაშხალი, სადაც ნილოსი ნასერის ტბაში გუბდება. ასუანშია კუნძული ფილე (Philae) ულამაზესი ტაძრით. ამ ქალაქიდან სულ რაღაც 90 კილომეტრშია აბუ სიმბელის გრანდიოზული ტაძარიც. მსოფლიოში ყველაზე მშრალ და ცხელ ადგილას, სადაც წელიწადში სულ რაღაც 1,4 მილიმეტრი ნალექი მოდის. აქ კოპტების ეკლესიებიც ყოფილა.

ასუანში ჩასულები შევსახლდით საკრუიზო გემზე. 5 ვარსკვლავიანი Nile Cruise MS Semiramis I რამდენიმე სართულიანი გემია. „ტიტანიკ“-ზე მოკრძალებული, მაგრამ ლამაზი ფოიეთი, გემბანით. ჩემი კაიუტაც მყუდრო და კომფორტული აღმოჩნდა, ფრანგული აივნით. ჰო, კრუიზებზე ვკითხულობდი წამოსვლამდე და რჩევა თქვენც გაითვალისწინეთ: თუ ძილში მთვარეულობით ერთობით, არამცდაარამც არ აიღოთ აივნიანი კაიუტა. „სემირამის“-ის ეკიპაჟი მეგობრული ბიჭები აღმოჩნდნენ, ხედები – წარმოუდგენელი სილამაზის. მოკლედ, ვდნები.

რეგისტრაციის და ჩემოდნების ამოლაგების მერე სადილი და პირველი ტური კუნძულ ფილეზე.

ამ კუნძულზე დგას იუნესკოს მიერ დაცული ღვთაება ჰატორის საპატივცემულოდ აგებული ტაძარი. ლეგენდა ამბობს, რომ აქ იყო დარძალული ღმერთი ოსირისი. სინამდვილეა თუ არა ვერ ვიდავებ, მაგრამ მე რომ ღვთაება ვყოფილიყავი, სიამოვნებით დავრჩებოდი ამ სილამაზეში. ფოტები გეტყვიან, თუ რატომ.

კუნძულზე მოტორიანი კატერით გადავედით და შესასვლელში ეს ორი წყვილი თვალი დაგვხვდა. ეგვიპტელი კატები ვერელი კატებივით ავაზაკები არიან, თუმცა ეს ორი ჯერ კნუტია, ცხოვრებაზე თვალი არ ახელიათ და ამ უცხო ხალხს გვიღიმიან).

კუნძული წყლით იყო დაფარული, რამაც გადაარჩინა ვანდალიზმს. მის შესანარჩუნებლად გასულ საუკუნეში მასშტაბური ინჟინრული ოპერაცია ჩაატარეს ეგვიპტელებმა: სულ ქვა-ქვა დაშალეს და უფრო მაღალზე, ხელახლა, ისევ დანომრილი ქვებით, პირვანდელი სახით ააგეს პტოლემეოსების პერიოდის ეს ულამაზესი სატაძრო კომპლექსი. გიდმა გვაჩვენა აქა-იქ ადრეული ქრისტიანების მიერ ამოკვეთილი ჯვრები.

ესეც ტაძარში შესასვლელი კარიბჭე ჩამავალი მზის შუქზე.

გაოგნებული ვტოვებთ ფილეს და ვბრუნდებით გემზე. ღამდება. მე ბევრგან მინახავს ულამაზესი მზის ჩასვლები, მაგრამ ამონ რას სამშობლოში სულ სხვანაირი ემოციით ვიმუხტები.

აქამდე არასდროს მიძინია გემზე. ვიძინებ დაღლილი და მესიზმრება ნიანგისთავიანი ღმერთები, უზარმაზარი ხახით. ლოგიკურია, ნილოსის სანაპიროზე გაჩერებულ გემზე ვარ. იმ მდინარის, სადაც ადრე ნიანგები ლაღად დაცურავდნენ და აფრთხობდნენ ჩემნაირ და უფრო გულად ადამიანებს. ისე, თუ გაგაფრთხილებენ, რომ კაიუტის ფანჯარა უნდა ჩაკეტო, ნიანგების გამო არ გეგონოთ, კოღოები ფოთის ჯიშისაა და ჯობს შემოსასვლელი დროულად დაუხშოთ.

დილა. დღეს სკოლის ოცნებას ვიხდენ. მივდივართ აბუ სიმბელის სანახავად. ცოტა ძვირი ღირს, მაგრამ ოცნება იაფი არასოდესაა. აბუ სიმბელში ორი ტაძარია სანახავი: რამზეს მეორის და ქალღმერთი ჰატორის. ორივე კლდეშია ნაკვეთი სადღაც ძველი წელთაღრიცხვის მე-12 საუკუნეში. ასუანის კაშხლის შენებასთან დაკავშირებით ორივე კომპლექსი ხელახლაა ქვა-ქვაა აწყობილი ფილეს ტაძრის ანალოგიური ტექნოლოგიით. ასე ვთქვათ, 64 მეტრით მაღლაა „აჩოჩებული“. სამაგიეროდ ტბას არ დაუფარავს და ასე სასწაულად მიღიმის შორიდან.

ჰო, ნიანგების შემოწმება არ დამვიწყებია. აბუ სიმბელის ტერიტორია მეტალის ბადითაა გამოყოფილი ნასერის ტბის ასე ვთქვათ „ნიანგსაშიში“ ზონისაგან და სრულიად უსაფრთხოა როგორც ადგილობრივი საზოგადოების, ასევე, ტურისტებისათვის. გზა ასუანამდე გრძელია (3,5 საათამდე) და ამიტომ ვემშვიდობებით აბუ სიმბელს და მივდივართ უკან.

გემზე დაბრუნებულებს შესანიშნავი ვახშამი გველის. შვედური მაგიდა უფრო მოკრძალებულია, ვიდრე სასტუმროში იყო, თუმცა არც ხარისხი და არც არჩევანი არ გვწვყვეტს გულებს. ჰო, კრუიზებში სასმელები ფასიანია, წყალიც და 0.5 ლ ბოთლის ფასი სადღაც 2 „აშუშუ“ დოლარია.

ვახშმის შემდეგ ტრადიციული შოუ, რომელიც ყოველთვის თავბრუს მახვევს და მაინც მიყვარს. როგორც გინდათ ისე უწოდეთ: „ტანურა“, “ბზრიალა დერვიში“, „მოცეკვავე სუფია“. მე ბოლო მომწონს. ხმაურიანი მუსიკის ფონზე ამ ბზრიალში იმდენი ტრანსია, „მანქი ველში“ (Monkey Valley, Goa) არ დასიზიმრებიათ ჯერ.

დაქანცული ევროპელი ტურისტები ( ჩვენი თანაკრუიზელი უფროსი ასაკის ხალხია) შოუს მერე კაიუტებში იშლებიან. ჩვენ კი ტრადიციულ-ქართულად, ვიკიდებთ, რომ დიჯეი არ არის ბორტზე და დინამიკში ტელეფონს ვაერთებთ. ამ ამბავში ვერ ვიგებ როგორ იწყებს გემი მოძრაობას.

როცა იქნა თვალს ვხუჭავ და მალევე მაღვიძარა მაფხიზლებს. ყველანი გემბანზე, კომ ომბოს უნდა ვეწვიოთ.

 

ეს ტაძარი გამორჩეულია იმითაც, რომ მისი ნაწილი ეძღვნება ღმერთ-ნიანგს, სობეკს, ხოლო მეორე – შევარდნისთავიან ღმერთს ჰორუსს. ტაძრის ფერხთით ნიანგების მუმიებიანი მუზეუმია, შეგიძლიათ შეისეირნოთ, სულ 20 ეგვიპტური ფუნტი ღირს.

აქვეა ე.წ. ნილომეტრი, ნაგებობა, რითაც მდინარის წყლის დონეს ზომავდნენ წყალმოდიდების დროს. მართალია ნილომეტრი ახლა არაა მოქმედი, თუმცა, ძალიან მნიშვნელოვან როლს ასრულებდა ხანგრძლივი ისტორიის პერიოდში.

გემზე ვბრუნდებით და პირადად ჩემთვის ნამდვილი საოცრება იწყება. წარმოიდგინეთ: დილა, სუფთა ჰაერი, საამური ნიავი, ხელში ჭიქა აღმოსავლური ყავა, მდინარის ტალღებს მიაპობს ჩვენი ლაინერი, სანაპიროზე მოჩანს პალმები, თეთრი ყანჩები ნათესებს კენკავენ, ფალაჰები (გლეხები) რაღაცას თოხნიან. მოკლედ, ბურჟუა თეთრი ევროპელი ვარ და ასე შლაპით ვნეტარებ გემბანზე.

სანამ ედფუში ჩავალთ საუზმე მინდა მოვასწრო. ჩავდივარ რესტორანში, გეახლებით მშვენიერ კანტალოპს (ეს ვაშლისხელა მწვანე ნესვებია), ზედ ვაყოლებ ცინცხალ მოკრეფილ ფინიკს, კრეპებს ბანანის პიურეთი და ღიმილს ვუბრუნებ ლამაზთვალება მიმტანს. დღე აშკარად კარგად დაიწყო.

ედფუს ტაძარი გემიდან არ მოჩანს. ტაძრამდე ცხენიანი ეტლით უნდა მიგვიყვანონ. ესეც ჩვენი ფაეტონები და მეფაეტონეები.

ედფუსაც ეტყობა ღარიბი ყოფა. მტვრიანი ქალაქი, რუხი გალაბეები, ტუკ-ტუკები, გაქუცული არაბული სარეკლამო აბრები, გზაზე ცხენისთვის დაყრილი თივა და აზელილი ნეხვი. რომანტიკაა.

მართალია ჩვენს მაჰმუდ გიდს არ მოსწონს ჩემი იდეა, მაგრამ ძალიან მინდა მეფაიტონეებთან არაბულში წავივარჯიშო.

-სალამ ალეიქუმ ბეშა! ვესალმები.

-ალლაიქუმ ასალამ მადამ! მპასუხობს.

-ანა ესმე ნატალი, ენტა ესმე კეე? სახელი ვკითხე.

-ია სალაამ! ენტი კალემ არაბო ქუაიეს! გაუბრწყინდა სახე აბდულას, თუ აჰმედს თუ ჰუსეინს, კარგად გამოგდის არაბულიო.

– ანა კალემა არაბო შუაია. ვიკრიჭები აბდალივით და რუსი ტურისტივით ვპასუხობ, ცოტათი-თქო.

ამასობაში ტაძრამდეც მივედით. ეს ჰორუსის ტერიტორიაა. შევარდნისთავიანი კეთილი ღმერთის, ოსირისისა და ისიდას ძის.

მართალია მე მისი ულამაზესი ქანდაკება უფრო გაფხორილ გრანდიოზულ ბეღურას მაგონებს, მაგრამ აბა ვინ დაეძებს ჩემს ასოციაციებს.

ბეღურა იქეთ იყოს და კი გრილა. დილა უდაბნოში, როგორც ზემოთ მოგახსენეთ, არაა სითბოთი გამორჩეული. შევდივარ ტაძრის შიდა ტერიტორიაზე და შევარდენი დამტრიალებს თავზე. აბა, ვინაა ბეღურაო, შე შეციებულოო.

მე, გოგოები და ჩვენი მეფაეტონე ვუბრუნდებით ნილოსის ნაპირს. უკან ვაბრუნებ წკეპლას (რომელიც ცხადია, არ გამომიყენებია) და ვემშვიდობებით აბდულა-აჰმედ-ჰუსეინს. სალამ ალეიქუმ საჰბი!

-მასალამა მადამ ნატალი. დავდნი.

საოცარი რამეა ეს მოგზაურობა. რამხელა საჩუქარია ამდენი უცნობის გაცნობა და შორეულის დაახლოვება.

გემზე ავდივართ და „სემირამის I“ აგრძელებს ცურვას ჩრიდილოეთისაკენ.

გზად რას ვხედავთ ამას ფოტოები უფრო მოგითხრობენ. საკრუიზო გემები, პატარა ქალაქები, ანტიკური ტაძრები, ხეხილის ბაღები, ყანები და აი, ისიც, ნავზე „ამხედრებული“ უცნაური ვაჭრები. ესნაში წამოგვეწიენ, გვეძახიან: Madam! Scarfs! Madam! Towels! Good price! გიდი გვეუბნება, რომ ვაჭარი პარკით ამოგვიგდებს შარფს და ფული იმავე პარკით უნდა ჩავუგდოთ. ასეთი შოუ არასოდეს მინახავს და ეჭვით ვუყურებ პარკების ზევით-ქვევით ფრიალს. ერთი პირობა ვფიქრობ ტუტანხამონიანი პირსახოცი ხომ არ შევიძინოთქო, თან მიხარია, რომ ადგილობრივ ბიზნესს ვახეირებ. კიდევ კარგი გიდი დროზე მიჭერს, თორემ ვინაა 50 დოლარის ხურდის ამომგდები არადა, ეს პირსახოცი სულ 4 ღირს.

ქალქი ესნა ნილოსზე ის პუნქტია, სადაც ე.წ  შლუზია (River Lock). არ ვიცი როგორ ჟღერს ეს სიტყვა ქართულ ენაზე და არ შევეჭიდები რთული ჰიდროტექნიკური ნაგებობის დეტალურ აღწერას, მაგრამ ესაა ისეთი ადგილი მდინარეზე, სადაც ფსკერი სხვადასხვა სიმაღლეზეა და დაბალ ადგილას გემის გასავლელად სპეციალურ არხს წყალს ამატებენ და ისე ატარებენ. ასე ამიხსნეს ყოველ შემთხვევაში. ფაქტია, რომ სანამ ეს შლუზი არ გაიხსნება, გემი დგას. გემების რაოდენობიდან გამომდინარე შესაძლოა ვიდგეთ 15 წუთი ან 1 საათი. ამ დროში უცნაური ვაჭრები კარგად გვემასლაათებიან. გემის ეკიპაჟი კი დაჟნებით ცდილობს მათ მოშორებას, მართლა ხელს უშლიან ოპერაცია „შლუზს“.

ესნას გავცდით და უკვე შეიძლება გემბანზე აუზთან მოდუნება. დასტრესილი ვინაა, მაგრამ გარუჯვაც საქმეა. კაიუტაში ჩასულს აი, ეს სასაცილო კომპოზიცია მხვდება, რომელიც დამლაგებელმა პირსახოცებისაგან შექმნა.

ისევ დაღამდა, მაგრამ რა დაღამდა! აი, ასე დაღამდა.

უთენიაა, ლუქსორში შევედით და ტკბილი ძილიდან კაკუნი მაღვიძებს, მაღვძარა ვერ მომრევია. სულ ვიცოდი, რომ ყველაზე გიჟი და მაჟი დღე ეს უნდა ყოფილიყო. ასე ყველაფერი აგიხდეთ! 5 საათზე თბილი ქურთუკებით და რაც რამე გაგვაჩნდა შარფებით შემოსილები გაგვაქანეს საჰაერო ბურთების სადგურისაკენ. რატომ დილის 5-ზე და არა საღამოს, ან შუადღეს? იმიტომ, რომ, როცა ამონ რას ქვეყანაში ხარ, როცა, მის ტერიტორიას ფეხს ადგამ და რომლის ტაძრებსაც ზემოდან უნდა გადმოხედო, ეს აუცილებლად მისი უდიდებულესობა მზის ამობრძანებისას უნდა გააკეთო. არსებობს შეგრძნება, როცა პირადად ხვდები საყვარელ პოპ-ვარსკვლავს (მე არ შევხვედრივარ, წამიკითხავს), როცა სიქსტის კაპელას ჭერიდან აშკარად ღმერთი გიყურებს და კივილი გინდება, როცა აბასთუმნის ობსერვატორიის ტელესკოპიდან გალაქტიკებს ხელის გულივით უყურებ, მაგრამ როდესაც 2700 მეტრის სიმაღლიდან გადმოყურებ მეფეთა ველს, ლუქსორის და კარნაკის ტაძრებს, უყურებ მზის დაბადებას ცაში და მის ანარეკლს ნილოსის ზედაპირზე, თან ყურებში რობერტ პლანტი Thank you-ს გიმღერს, სულ სხვა ექსტაზი, ბედნიერება და როკენროლია. ამ დროს აუცილებლად გინდება იტირო, იცინო, ვიღაცას ჩაეხუტო ან გადმოხტე კიდეც.

ვინაიდან შეყვარებულის გარეშე გახლდით, მე თვალცრემლიანი უფალ ალაჰს ვადიდებდი. სულ „ღმერთო, ღმერთო“-ს ვიმეორებდი. ჰო, ეს სიამოვნება დამატებით 75-80 დოლარი დაგიჯდებათ, მაგრამ განა აქ ფასია მთავარი?

ფრენა დაახლოებით 45 წუთი – 1 საათი გრძელდება და სრულდება, როცა მზე კარგადაა ამოსული. დაჯდომა ცალკე ცერემონიაა. ჩვენი კალათა მგონი სიმინდის ყანაში ეშვება. დაჯდომაში ადგილბრივი ახალგაზრდებიც გვეხმარებიან. ყანას მოგეხსენებათ, რაჭაშიც და ლუქსორშიც პატრონი ჰყავს და ის მუშტმოღერებული გამორბის, რომ აღკვეთოს უმსგავსობა. ჩვენც და საჰაერო ბუშტის კაპიტანიც, ასევე ჩვენი გიდიც ერთობლივად ვთანხმდებით, რომ პატარა „დოლაროვანი“ გასამრჯელო არ გაგვაღარიბებს და ფერმერიც მშვიდად გვეუბნება, მასალამაო.

ნაფრენები და ნაადრენალინები გემზე ვბრუნდებით საუზმისათვის. დღეს გრძელი დღე გვაქვს, ცოტა უნდა დავისვენოთ.

მეფეთა ველი, ფარაონთა სამუდამო განსასვენებელი. ეს უზარმაზარი ტერიტორია ნილოსის დასავლეთ სანაპიროზეა განლაგებული და ქალაქ ლუქსორს გაღმიდან უცქერს. მეფეთა ველზე დაუსრულებლად შემიძლია ვილაპარაკო, ვწერო, ვიმღერო კიდეც. მრავალჯერ გადათხრილი, მაგრამ მაინც ამოუცნობი ველი და კედლებზე მოხატული საუკუნოვანი ისტორიები ერთი ნახვით გაქცევს ეგვიპტური გავლენის ქვეშ. ხვდები რატომ იყო, რომ ჯერ განძის მაძიებლები, შემდეგ არქეოლოგები და ეგვიპტოლოგები დაბოდიალობდნენ აქ და ახლა მეც და სხვა ტურისტებიც აქ ვართ. ეს ადგილი უზარმაზარ მთებშია ჩაფლული, სადაც ტუტანხამონის, რამზეს დიდის და ტუტმოს III-ის სამარხებია. თვითონ ეს პატივცემული ხალხი ვერ ვნახეთ. მოგეხსენებათ, მუზეუმებში არიან გამწესებულნი. უნდა ვაღიარო, რომ ფარაონ ტუტანხამონის ნიღაბი, ქაიროს ისტორის მუზეუმში უკვე სამჯერ მაქვს ნანახი და კიდევ ვნახავ იქ თუ აღმოვჩნდი.

სამარხის გასაოცარი ფრესკები ვერ გადავიღე, აქ გადაღება აკრძალულია. ჩვენს მეგობარს ტელეფონიც კი წაართვეს და ფერწასული ძლივს მოვასულიერეთ. ჯარიმა კარგი 150 დოლარია, თუმცა, ტაძრის „ხალტურისტმა“ მცველმა 5 დოლარად დაივიწყა რა ნახა და ჩვენმა მეგობარმა უკან დაიბრუნა ტელეფონიც და წასული ფერიც.

ეს ძეგლი საკმაოდ ადაპტირებულია ეტლით გადაადგილებისათვის. კიბის ნაცვლად ხის უსაფრთხო პანდუსებია მომზადებული.

აქვე არის ადგილი, სადაც ჩვენმა მაჰმუდმა მიმიყვანა და გამანდო, რომ შვიდჯერ თუ შემოვუვლიდი გაისამდე გავთხოვდებოდი. გავახალტურე ან არ ვირწმუნე და ხუთზე გავჩერდი. შედეგიც სახეზეა.

შემდეგ გავეშურეთ ჰათშეფსუტის, ერთადერთი ქალი ფარაონის სამარხისაკენ. მინდა გითხრათ, რომ ეს ძეგლი ყველაზე გასაოცარია მათ შორის, რაც ოდესმე მინახავს:

მასიურ კლდეში ნაკვეთი, უამრავ საფახურიანი ნაგებობა, რომელიც ძლიერი ქალის ისტორიას შორიდანვე გიყვება. მაოცებს გიდის მონაყოლი ამბავი, თუ როგორ დაქვრივდა ჰათშეფსუტი, როგორ გახდა ფარაონი, როგორ ედავებოდნენ ტახტს, მაინც როგორი წარმატებით მართა ქვეყანა მთელი 21 წელი და გარდაცვლილზე როგორ იძია შური მისმა უგვანო გერმა თუთმოს მესამემ და როგორ ჩამოაფხეკინა მისი გამოსახულებები სამარხის კედლებიდან. მე არ ვიცი რა კვალი დატოვა თუთმოს მესამემ ეგვიპტის ისტორიაზე, მაგრამ ჰათშეფსუტის სახელი მაინც დარჩა და აგერ, მის მოსანახულებლად მილიონობით უცხოელი ჩადის ეგვიპტეში ყოველწლიურად, რომ არაფერი ვთქვათ მის მიმართ ხალხის სიყვარულზე, ვისაც თურმე ყელაზე სახალხო პოლიტიკით მართავდა. დადის ხმები, რომ ქალ ფარაონს სამარხის არქიტექტორი ყვარობდაო, მაგრამ ეს დადასტურებით არავინ იცის.

დავემშვიდობეთ მარჯვენა სანაპიროს და მის ცოცხალ და გარდაცვლილ ბინადრებს. ახლა ეთნოგრაფია გველის – მისი უმშვენიერესობა ლუქსორის ბაზარი. მოდით, შევთანხმდეთ რომ ანტისანიტარია, ხმაური და ფერადოვნება ყველა აღმოსავლურ ბაზარს ახასიათებს, თუმცა ამ ქალაქში ამ ყველაფერს ემატება მართლა ძალიან კეთილად განწყობილი გამყიდველები და მათი გამამხნევებელი შეძახილები: აბა, ნესვი, სატრფოს კოცნასავით ტკბილი ნესვი! მგონია, რომ სწორედ ამას ამბობენ. ლუქსორის ბაზარი ფოტოებში:

არც სუვენირების რიგი დაგწყვეტთ გულს.

მოვდივარ და მომაქვს ეს მინის ბურთულები. აბა, მთელ მაღაზიას ხომ ვერ წამოვიღებ. ძვირია, მაგრამ ხარისხიანი, ხელით ნაკეთი, თანაც სოციალური პროგრამითაა შექმნილი და ნიჭიერ ხელოსნებს ადკვატურად უხდიან. (ამაზე გიდმა მომიყვა და მეც მაქვს გაგონილი).

სამ დოლარად ნაყიდი 5 კილო ნაირ-ნაირი ხილით და ათასი სუვენირით და შარფით დატვირთულები ვბრუნდებით გემზე, რომ ვისადილოთ და საღამოს ნილოსის აღმოსავლეთ სანაპირო მოვინახულოთ.

მალე დაღამდა.

არ ვიცი უზარმაზარმთვარიანი ღამის ბრალია თუ, ლუქსორი მომაჯადოვებელ ზონაშია, ეს ტაძარი ყველა წინა შთაბეჭდილებას მავიწყებს, გიზას პირამიდებსაც, ტუტანხამონის ნიღაბსაც, საგრადა ფამილიას ვიტრაჟებსაც. ლუქსორის ტაძარი მთელი თავისი გრანდიუზული შესასვლელით, ჰიპოსტილური დარბაზით, ობელისკით, ცხვრისთავებიანი გალერეით (რომელიც კარნაკის ტაძრამდე მიდიოდა), მოგვიანებით დამტებული ალექსანდრე მაკედონელის გამოსახულებებიანი ოთახით, ამენჰოტეპ მესამეს კოლონადით, გვამუნჯებს, გვაყრუებს და გვაშტერებს. მართლა. დავდივართ ასე უხმოდ, ერთმანეთს ვერ ვუმხელთ ისეთი გასაოცარი შთაბეჭდილების ქვეშ ვართ. არ გვჯერა, რომ ამხელა კრუიზის შემდეგ რამე გაგვაოცებდა კიდევ.

ტაძრის გარეთ ხომ ყველგან არიან მოვაჭრეები, აქაც ვიპოვეთ და შევესიეთ. რა მნიშვნელობა აქვს რას ყიდიან.

ვბრუნდებით გემზე. ვალაგებთ ჩანთებს და ჩვენი ავტობუსი ისევ უკან, ჰურგადაში მიგვაქანებს. 3 საათში კვლავ რეალური სამყაროს ვუბრუნდებით, თავისი 5 ვარსკვლავით, აქვაპარკით, ხასხასა მწვანე ტერიტორიით და უფირუზისფრესი ზღვით. ერთი დღეც და სახლებში წავალთ, რომ თან წავიღოთ ლეგენდები და ნამდვილი ამბები, სუნელები და სუვენირები, ფერადოვნება და ათასობით გიგაბაიტი ბედნიერება. შეხვედრამდე „სიცოცხლის მდინარევ“!